روز گذشته شاخص بورس با رشد بیش از ۲۴۰۰ واحدی همراه شد. افت وخیز این روزهای سهام نشان دهنده جدال معامله گران با نگاه کوتاه مدت و میان مدت هست. کسانی که جهت سیاست
برگشت بورس به مدار صعودی
عبارات مهم : ایران
روز گذشته شاخص بورس با رشد بیش از ۲۴۰۰ واحدی همراه شد. افت وخیز این روزهای سهام نشان دهنده جدال معامله گران با نگاه کوتاه مدت و میان مدت هست. کسانی که جهت سیاست گذار، راهی جز اصلاح سیاست های غلط باقیمانده متصور نیستند و با امید به آینده در قیمت های فعلی اقدام به خرید می کنند. گروه دوم اما، به منظور کسب سود حداکثری از تمامی موج های کوتاه مدت، وزن بالایی به رویدادهای مقطعی می دهند. دیروز گمانه های مربوط به محاسبه خوراک پتروشیمی ها براساس دلار ۳۸۰۰ تومانی موجب هماهنگی نسبی این دو گروه و افزایش بورس شد.
بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران معاملات روز گذشته را با رشد حدود ۲ درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت. در ادامه فراز و فرود شاخص سهام طی چند روز گذشته، معاملات دیروز عمدتا تحت تاثیر انتشار نامه ای غیر رسمی مبنی بر دلار ۳۸۰۰ تومانی جهت خوراک شرکت های پتروشیمی دنبال شد به این ترتیب، با زیاد کردن تقاضا در سهام برجسته و بزرگ بازار، شاخص سهام ضمن رشد ۲ هزار و ۴۰۵ واحدی، در ارتفاع ۱۳۰ هزار و ۹۲۸ واحد قرار گرفت. آنچه در افت و خیز های اخیر جالب توجه هست، جدال بین دو گروه متفاوت از فعالان سهام و همکاری آنها در دو سوی معاملات هست. از یک طرف شماری از سرمایه گذاران برآورد مطلوبی از چشم انداز سهام بنیادی و عمدتا ارزمحور بازار دارند و در سمت خریدار ظاهر می شوند، از سوی دیگر سهامدارانی که به دنبال سود های موقت هستند، در این شرایط میل بیشتری جهت فروش دارند. برآیند این دو نیرو است که باعث نوسان شاخص در یک هفته اخیر شده است است.
برگشت بورس به مدار صعودی
نوسان سهام در تلاقی نگاه های متقابل
به طور کلی می توان فعالان سهام را به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول معامله گرانی هستند که با نگاه میان مدت و با دید تحلیلی در بازار فعالیت می کنند و می کوشند با بررسی عوامل موثر بر سودآوری شرکت ها اقدام به خرید یا فروش سهام کنند. این گروه که عمدتا با تکیه بر تحلیل صورت های مالی بنگاه ها و با در نظر گرفتن ریسک های کلان حاکم بر سهام در بازار همکاری دارند، در شرایط فعلی عمدتا جزو خریداران به شمار می روند.
روز گذشته شاخص بورس با رشد بیش از ۲۴۰۰ واحدی همراه شد. افت وخیز این روزهای سهام نشان دهنده جدال معامله گران با نگاه کوتاه مدت و میان مدت هست. کسانی که جهت سیاست
چشم انداز بنیادی سهام از دریچه شناور سازی قیمت ارز صادرکنندگان غیرنفتی بر جذابیت این بازار افزوده و به نظر می رسد با برطرف ابهام از حوزه های مرتبط با ارز روند صعودی سهام استمرار یابد. ضمن اینکه کارها تکمیلی سیاست گذار در جهت اجرای درست بسته تازه ارزی و برطرف نقایص آن می تواند به تعمیق معاملات بازار دوم ارز یاری کند و در نتیجه ثباتی نسبی جهت کلیه بازارها به ارمغان آورد. بنابراین با وجود افت و خیز قیمت سهام در یک هفته اخیر، از نگاه میان مدت می توان به روند قیمت ها خوش بین بود.
در نقطه مقابل، سهامدارانی هستند که عمدتا در افق های کوتاه مدت تری اقدام به خرید و فروش سهام می کنند. این دسته از فعالان معمولا میل به به کسب سودهای مطلوب در کمترین وقت ممکن را دارند. بنابراین، همواره در پی کسب سود، از روندهای قیمتی پیروی می کنند و توجه چندانی به توانایی های بنیادی سهام ندارند. البته واکنش‌ها این دسته از فعالان هم کاملا همگن نیست.
برخی از این فعالان که ریسک گریزتر هستند با حضور هماهنگ با نقدینگی هوشمند وارد سهام شده است و بعد از اوج گرفتن موج از جریان معاملات کناره گیری می کنند.جدال این دو نگاه در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران باعث شکل دهی به نوسان های شاخص سهام طی چند روز اخیر شده است هست. از یک طرف، فعالانی که با دید تحلیلی فعالیت می کنند ارزندگی بخش عمده ای از سهام را زمینه ساز تقویت تقاضا می کنند و در قیمت های فعلی در سمت خریدار ظاهر می شوند و ولی در برابر این گروه عده ای از فعالان نیز در تب وتاب های حاکم بر معاملات کنونی بازار از نوسان های زیاد سود می برند. برخورد این دو نیروی متقابل باعث شده است است تا رشد ممتد بورس دچار خلل شود و شاخص سهام نوسانات مثبت و منفی را ثبت کند.
برگشت بورس به مدار صعودی
موانع تقاضای پایدار
اما توصیه ای که در این میان حائز اهمیت است مساله ابهام در سیاست های ارزی و تنظیم بازارها هست. واکنش‌ها هیجانی بسیاری از سهامداران نیز در همین زمینه قابل توجیه هست. طبیعتا عدم براق سازی از سوی مراجع ذی ربط به انتشار اخبار غیررسمی و بروز شایعات در این حوزه دامن می زند. جریان غالب حاکم بر معاملات صنایع بزرگ طی روز گذشته نیز عمدتا متاثر از همین فضا بود. به بیان روشن تر، سهامداران این صنایع که بیش از ۶۰ درصد از ارزش کل بازار را در اختیار دارند چشم انتظار دستورالعمل های تکمیلی درخصوص بسته تازه ارزی هستند. قیمت خوراک شرکت های پتروشیمی بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران و همچنین قیمت محصولات پایه در بورس کالا نیز از دیگر چالش های کنونی بازار سرمایه و به طور مشخص سهامداران بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران است.
عطش بازار جهت جذب اخبار
روز گذشته شاخص بورس با رشد بیش از ۲۴۰۰ واحدی همراه شد. افت وخیز این روزهای سهام نشان دهنده جدال معامله گران با نگاه کوتاه مدت و میان مدت هست. کسانی که جهت سیاست
در شرایطی که همچنان سیاست های مرتبط با بسته تازه ارزی حاوی ابهاماتی در باره نحوه قیمت گذاری مواد اولیه و محصولات شرکت های کالایی بازار هست، معامله گران چشم انتظار تعیین وظیفه در این زمینه هستند. «دنیای اقتصاد» طی روز گذشته در گزارشی تحت عنوان «شوک سیاستی به بورس تهران» به تبعات رانتی اقدام غیرکارشناسی نهاد تنظیم کننده بازار با تعیین قیمت کالاهای پایه در بورس کالا پرداخت. در گزارش مزبور اشاره شد که عدم انطباق قیمت های اعلامی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت محصولات پتروشیمی و فلزی تمرکز بازار را به واکنش‌ها سیاست گذار معطوف کرده است.حال، تعلل سیاست گذار جهت تعیین وظیفه قیمت ها در چارچوب تازه ارزی و عطش بازار جهت جذب اخبار مربوط به این موضوع، موجب دامن زدن به نوسان قیمت ها در این مدت شده است و همچنان نیز ادامه دارد. در همین راستا، دیدیم که چگونه انتشار نامه ای از منابع غیررسمی نقدینگی قابل توجهی را روانه سهام گروه پتروشیمی در معاملات دیروز کرد.
گمانه زنی ها راجع به «نرخ خوراک»
بیش از یک هفته از اجرای بسته تازه ارزی می گذرد و سیاست گذار با تشکیل بازار دوم ارز با تصحیح خطای پیشین در حوزه ارز، گام جدیدی در جهت کم کردن التهاب بازار ارز و سکه و برطرف محدودیت های تامین ارز در شرایط تحریم برداشت. در این میان ولی هنوز مساله قیمت ارز موثر جهت خوراک پتروشیمی ها لاینحل باقی مانده و یا به عبارت دقیق تر باید گفت همچنان تعیین وظیفه نشده است.پتروشیمی ها در فرآیند تولید جهت محصول نهایی نیاز به خوراک مایع و گاز دارند که از طرف وزارت نفت و پالایشگاه ها میزان خوراک مورد نیاز در اختیار آنان قرار می گیرد. در ابلاغیه کنونی خوراک مورد نیاز پتروشیمی ها بر اساس قیمت دلار ۳۸۰۰ تومانی محاسبه می شود. ولی اکنون دولت در بسته تازه ارزی خود به پتروشیمی ها اختیار داده درآمدهای خود را براساس قیمت بازار دوم ارز که در محدوده ۸۰۰۰ تومان معامله می شود، محاسبه و برآورد کنند. حال پرسش تحلیلگران این هست؛ زمانی که دولت، پتروشیمی ها را مجاز می داند فروش خود را براساس قیمت بازار ثانویه انجام دهند آیا قیمت خوراک دریافتی آنها نباید عوض کردن کند؟
برگشت بورس به مدار صعودی
هر چه از اعلام بسته تازه ارزی پیش تر می رویم گمانه زنی ها درخصوص قیمت خوراک پتروشیمی ها قوت می گیرد. اگرچه گاز خوراک پتروشیمی ها از سوی وزارت نفت به مجتمع های پتروشیمی داده می شود ولی دیگر صنایع پایین دستی خوراک خود را از پالایشگاه ها و دیگر واحدها مانند واحدهای پتروشیمی تصفیه گاز تامین می کنند. در سال های اخیر قیمت خوراک شرکت های پتروشیمی بر اساس قیمت ارز رسمی تعیین شده است هست. چنان که ملاحظه می شود چالش مهم بر سر قیمت خوراک واحدهای تولید کننده پتروشیمی نیز قیمت ارز مبناست که معاملات آن در شرایط فعلی با شکاف قیمت های رسمی و آزاد صورت می گیرد.
گر چه سناریوهای مختلفی را می توان جهت قیمت خوراک مطرح کرد ولی برآوردها نشان می دهد که در تمامی سناریوها دولت با یک تناقض در زمینه آزادسازی قیمت ها مواجه است.اگر فرض کنیم قیمت فروش محصولات پالایشی- به عنوان تامین کنندگان بخشی از خوراک پتروشیمی ها- بر اساس قیمت بازار دوم ارز تعیین شود، در این صورت و با فرض ثبات سایر شرایط از حاشیه سودی که قبلا به شرکت های پتروشیمی تعلق می گرفت، کاسته می شود و به سود بنگاه های پالایشی افزوده خواهد شد.
بنابراین، چنان که ملاحظه می شود زیاد کردن قیمت خوراک پتروشیمی ها مستلزم عوض کردن ساختار قیمت گذاری در صنایع پتروشیمیایی است که در شرایط کنونی ممکن است تنها هزینه های دولت را زیاد کردن دهد یا اعطای یارانه به صنایع را عوض کردن دهد. اگر قیمت ارز واحدهای پتروشیمی و جهت محصولات پالایشی بر اساس قیمت بازار آزاد محاسبه شود، دولت متقبل هزینه اضافی خواهد شد آیا که حدود ۹۰ درصد از محصولات شرکت های پالایشی، بنزین و گازوئیل است که با اعطای یارانه سنگینی به مصرف کننده نهایی می رسد. بنابراین سیاست گذار یا باید هزینه های اجتماعی زیاد کردن قیمت محصولات پالایشی را توامان تقبل کند یا با عوض کردن قیمت و پرداخت یارانه به فرآورده های مهم نفت مطابق رویه قبل عمل کند. این مساله آزادسازی قیمت ها را با مسئله روبه رو کرده است.
رفتار «حقوقی» در مظان اتهام
در هفته قبل و پیش از اعلام بسته ارزی شاهد رونق چشمگیر در معاملات سهام شرکت های صادرکننده یا مرتبط با بازارهای صادراتی بودیم. همزمان با تشکیل صف های طولانی خرید در نماد این شرکت ها، سهامداران عمده به منظور شناورسازی معاملات چندین نماد پرتقاضا اقدام به عرضه بخشی از سهام خود کردند. این اقدام سهامداران عمده در مظان اتهام بعضی از فعالان بازار سهام قرار گرفت.پس از آخر معاملات دیروز نیز انتقادات غیرکارشناسی و بی اساس از سوی بعضی از فعالان بازار به نحوه عرضه سهامداران عمده مطرح شد. جهت مثال، یکی از سهام مورد اقبال بازار در روز گذشته شرکت صنایع ملی مس کشور عزیزمان ایران بود که بیشترین عوض کردن مالکیت از مسیر پرتفوی حقوقی به حقیقی در نماد آن ثبت شد.
این اتفاق انتقاد بعضی از فعالان بازار را درخصوص واکنش‌ها سهامداران عمده برانگیخت. این دسته از فعالان عرضه سهامدار عمده را سیگنال منفی در جهت کم کردن شتاب قیمت سهام یا عدم ارزندگی آن تلقی و با این رویه مخالفت می کنند.اما بررسی ها نشان می دهد که حجم عرضه های صورت گرفته نسبت به درصد مالکیت سهامدار مزبور چندان زیاد نبوده هست. واقعیت مهم تر این است که زیاد کردن عرضه سهامدار عمده و انتقال بخشی از سهام به دست سهامدار خرد شناوری سهم را اوج برده و در نتیجه میزان نقدشوندگی در بازار را تقویت می کند. این همان مزیت مهم بازار سهام نسبت به سایر بازارهای دارایی است.
ضمن اینکه روند قیمتی یک سهم برآیندی از عرضه و تقاضاست، نه واکنش‌ها سهامدار عمده. در واقع این ارزندگی سهام است که تعیین می کند که بهای سهام یک شرکت در کدام سمت حرکت کند. بنابراین عرضه سهامدار عمده امر طبیعی در جریان معاملات هست، بنابراین منع این واکنش‌ها خلاف منطق اقتصاد و مکانیسم بازار است.
نبض خرید در دستان حقیقی ها
همان طور که اشاره شد منشتر شدن خبر مثبت از سهام، فعالان حقیقی یا سهامداران خرد حضور پررنگ تری در سمت خرید از خود نشان دادند. این دسته از فعالان بورس تهران، مالکیت بیش از ۳۵ میلیارد تومان از سهام بازار را به نام خود ثبت کردند. به طور کلی سهامداران حقیقی در ۱۷ گروه بورسی زیاد خریدار بودند تا فروشنده. بخش عمده انتقال مالکیت های دیروز نیز به واسطه تحرک مثبت سهامداران حقیقی در معاملات گروه های فلزات اساسی، پتروشیمی و پالایشی رقم خورد.
در این میان، حضور پررنگ سهامداران خرد در معاملات تک نماد ملی مس کشور عزیزمان ایران به جابه جایی حدود ۲۰ میلیارد تومان سهم از سبد سهام فعالان حقوقی این بازار به سهامداران حقیقی منجر شد. انتقال مالکیت بیش از ۷ میلیارد تومانی در نماد شرکت پتروشیمی شازند نیز این شرکت را در رتبه دوم فهرست بیشترین خالص خرید معامله گران حقیقی قرار داد. نماد معاملاتی شرکت های فولاد کاوه جنوب و پتروشیمی مبین نیز از دیگر نمادهای مورد اقبال سهامداران خرد در دادوستدهای دیروز بودند.
استقبال سهامداران حقیقی از سهام صنعت پتروشیمی در حالی رقم خورد که معامله گران حقوقی بازار، بیشترین حمایت ها را از نماد شرکت های پتروشیمی فجر و پتروشیمی پارس به عمل آوردند. به عبارت دقیق تر، سهامداران عمده در جریان دادوستدهای دیروز خالص خرید بیش از ۵ میلیارد تومانی را در این دو سهم رقم زدند.در نقطه مقابل، سهامداران حقوقی در ۱۵ گروه بورسی همکاری بیشتری در سمت خرید داشتند. بیشترین خالص خرید این دسته از فعالان به ترتیب، در گروه های بانکی، کانه فلزی، هلدینگ ها و قند و شکر به ثبت رسید.
بازار زیر ذره بین
چنان که ملاحظه کردیم دیروز اقبال به سهام گروه پتروشیمی عمدتا تحت تاثیر خبر قیمت خوراک واحدی پتروشیمی دنبال شد. توام با فضای مثبت حاکم بر این گروه، سهام صنایع فلزات اساسی و پالایشی نیز با استقبال قابل توجه معامله گران بورسی مواجه شدند و زمینه را جهت ورود مجدد شاخص کل به کانال ۱۳۱ هزار واحدی فراهم کردند.
این عنوان در میزان رشد شاخص کل و شاخص کل هم وزن نیز بازتاب یافت. در حالی که شاخص کل رشد حدود ۲ درصدی را طی معاملات دیروز تجربه کرد شاخص هم وزن به زیاد کردن ۴/ ۰ درصد بسنده کرد تا اختلاف تقاضا در بین سهام گروه های بزرگ و کوچک را آشکار کند.معاملات دیروز با زیاد کردن تدریجی تقاضا در سهام پتروشیمی شروع شد و رفته رفته این روند قوت گرفت. بنابراین چند نماد گروه پتروشیمی از جمله نماد معاملاتی «شاراک» و «پارس» با صف طولانی خرید مواجه شدند. ولی در ساعات نهایی معاملات تقاضا در سهام این گروه به علت عدم تایید خبر تعیین قیمت خوراک از سوی مراجع رسمی عقب نشست، بنابراین قیمت سهام نمادهایی که در مدار حداکثری قرار داشت از سقف روزانه فاصله گرفت.
همزمان با روند رشد شاخص سهام گروه پالایشی نیز با رشد تقاضا مواجه شد. خلأ اطلاعاتی حول این صنعت و احتمال زیاد کردن حاشیه سود شرکت های پالایشی در چارچوب تازه ارزی از جذابیت های سهام این گروه به شمار می رود. موضوعی که موجب رشد اغلب نمادهای این گروه در معاملات روز گذشته شد. از بین نمادهای پرتقاضای آن می توان «شسپا» و «شاوان» را نام برد که صف های نسبتا طولانی خرید را تجربه کردند.از سوی دیگر، به نظر می رسد زمزمه های لغو عرضه محصولات فلزی در بورس کالا به علت دیکته قیمت ها از سوی نهاد تنظیم کننده بازار، تقویت تقاضا و زیاد کردن قیمت سهام گروه فلزات در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران را رقم زد. طی چند روز گذشته مساله ای که ذهن سهامداران این صنعت را به خود مشغول داشته، نحوه قیمت گذاری محصولات فلزی در بورس کالا در چارچوب تازه ارزی است.
عرضه های روز دوشنبه شرکت های فولادی در بورس کالا که با قیمت ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی انجام شد به فشار فروش در گروه فلزات اساسی دامن زد. با وجود این، اخبار مرتبط با لغو عرضه کاتد و مفتول مس شرکت ملی مس کشور عزیزمان ایران در معاملات دیروز بورس کالا، تقاضا در گروه فلزات را تقویت کرد و این امید را به وجود آورد که وزارت صنعت، معدن و تجارت از قیمت گذاری دستوری محصولات مورد معامله در این بازار عقب نشینی کند. همین عنوان موجب حرکت رو به رشد نقدینگی در معاملات گروه فلزات، به خاص نماد ملی مس کشور عزیزمان ایران شد و به سایر نمادهای این گروه نیز سرایت کرد.
دنیای اقتصاد
واژه های کلیدی: ایران | بازار | سیاست | محصولات | پتروشیمی | پتروشیمی | صنایع پتروشیمی | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
